Безмалку два века по објавувањето и првата изведба на комедијата „Ревизор“ во Александрискиот театар во Петербург, темата е сè уште актуелна и свежа, што го прави овој драмски текст евергрин во драмската историографија и толку присутен на театарските сцени ширум светот. 

Заснован на анегдота што му ја раскажал Пушкин на Гогољ, „Ревизор“ е сатира за корумпираноста на властодршците и нивните поданици, за алчноста, неукоста, глупавоста, малограѓанството и полтронството. Сите ликови во „Ревизор“ се корумпирани и негативни, но тие не се ниту премногу гротескни, ниту преискарикирани, а сепак дејствуваат во согласност со одредени реалистични мотивации и оправдувања, што ги прави типизирани ликови, па оттука и смешни во своите акции и постапки. 

Како што во класичната трагедија, трагичното се случува поради грешка и непрепознавање, така во „Ревизор“ на Гогољ комичното се постигнува на истиот начин, притоа и со отскривање на сите човечки недостатоци. „Во ʾРевизорʿ, единствено чесно лице е смеата“, напишал уважениот критичар и современик на Гогољ, Висарион Белински, поттикнат од жестокиот текст на Николај Васиљевич, што своевремено бил и цензуриран, токму поради нескриената критика кон политичките големци.

Ревизор зборува за малограѓанштината не како географска одредница, туку како состојба на духот. Зборува за стравот од нешто повисоко и за расипаноста на оние кои го обожуваат врховното божество, власта. Гротеска на односот на граѓаните кон власта и нивната заслепеност од сјајниот костум на Петербург. Оваа претстава зборува за човековиот страв од власта и потребата од моќ, кои како појави се појавуваат во овој систем и го јадат одвнатре до точка од која нема враќање. Дали сите се наоѓаме во оваа приказна? До кога ќе живееме во свет во кој моќта претставува основна човечка карактеристика? И она најважното… Сите ли сме си наши?

Андреј Цветановски
Режисер